Yapay zekâ alanında uluslararası düzeyde hukuki bağlayıcılığı olan ilk anlaşma olan Avrupa Konseyi Yapay Zekâ, İnsan Hakları, Demokrasi ve Hukukun Üstünlüğü Çerçeve Sözleşmesi (“YZ Çerçeve Sözleşmesi”), 05.09.2024 tarihinde imzaya açıldı. YZ Çerçeve Sözleşmesi, yapay zekâ sistemlerinin yaşam döngüsü içindeki faaliyetlerinin insan hakları, demokrasi ve hukukun üstünlüğü ile tamamen uyumlu olmasını sağlamayı ve hızlı teknolojik gelişmeler nedeniyle doğabilecek yasal boşlukları doldurmayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda, YZ Çerçeve Sözleşmesi ile düzenlenen yükümlülükler, kamu otoriteleri veya onlar adına hareket eden özel sektör aktörleri bakımından uygulama alanı bulacak; özel sektör aktörleri bakımından YZ Çerçeve Sözleşmesi’nin amaç ve hedeflerine uyumu sağlayacak önlemler alınacaktır.

YZ Çerçeve Sözleşmesi; taraf devletlere yapay zekâ sistemlerinin insan haklarına, demokratik kurum ve süreçlere, düşünce özgürlüğüne zarar verici faaliyetlerde kullanılmaması için gerekli önlemleri almayı zorunlu kılmaktadır. Buna ek olarak taraf devletlerin insan onuru ve bireysel otonomi, şeffaflık ve gözetim, hesap verebilirlik ve sorumluluk, eşitlik ve ayrımcılık yasağı, mahremiyet ve kişisel verilerin korunması ile güvenilirlik ve güvenilir inovasyon kriterlerinin korunması için yapay zekâ sistemlerine ilişkin önlemler alması gerekmektedir.

YZ Çerçeve Sözleşmesi uyarınca taraf devletlerin insan haklarını etkileme potansiyeline sahip yapay zekâ sistemlerinin bilgi ve belgesini tutması, bu yapay zekâ sistemleri hakkında hakları etkilenen taraflara etkili itiraz ve şikâyet mekanizmaları ile usulî güvence ve hakları sağlaması gerekmektedir.

YZ Çerçeve Sözleşmesi; henüz Avrupa Birliği, Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık ile Andorra, Gürcistan, İsrail, İzlanda, Moldova Cumhuriyeti, Montenegro, Norveç ve San Marino tarafından imzalanmıştır. YZ Çerçeve Sözleşmesi, üçü Avrupa Konseyi üyesi en az beş imzacı ülke tarafından onaylandıktan sonra yürürlüğe girecektir.

Herhangi bir sorunuz olması halinde bize ulaşabilirsiniz.