07.10.2023 tarihli, 32332 sayılı Resmî Gazete’de Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (“TCMB”) tarafından yayımlanan Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para İhracı ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcıları Hakkında Yönetmelikte (“Yönetmelik”) Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (“Değişiklik Yönetmeliği”) ve Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarının Bilgi Sistemleri ile Ödeme Hizmeti Sağlayıcılarının Ödeme Hizmetleri Alanındaki Veri Paylaşımı Servislerine İlişkin Tebliğde (“Tebliğ”) Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (“Değişiklik Tebliği”) ile Yönetmelik’te ve Tebliğ’de önemli değişiklikler yapılmıştır.

1. Dijital Cüzdan Düzenlenmiştir

TCMB tarafından yayımlanan Ödemeler Alanında Sunulan İş Modellerinin Ödeme Hizmeti Türleri ile İlişkilendirilmesine İlişkin Rehber’de de tanımlanan dijital cüzdan, Değişiklik Yönetmeliği ile ilk defa düzenlenmiş; dijital cüzdan hizmetinin sunulmasının şartları hüküm altına alınmıştır. Anılan rehberdekine benzer şekilde dijital cüzdan, müşterinin tanımladığı ödeme hesabına veya ödeme aracına ilişkin bilgilerin saklandığı; bir elektronik cihaz, çevrim içi hizmet veya uygulama olarak sunulan ve müşteriye, tanımladığı ödeme hesabı veya ödeme aracına ilişkin bilgileri kullanarak ödeme işlemi gerçekleştirme imkânı sağlayan ödeme aracı olarak tanımlanmıştır.

Yönetmelik’e eklenen m. 4/A uyarınca dijital cüzdan hizmeti, ödeme hizmeti sağlayıcıları tarafından sunulabilir. Sadece hizmeti sunan ödeme hizmeti sağlayıcısı nezdindeki ödeme hesabı ve bu ödeme hizmeti sağlayıcısı tarafından çıkarılan ödeme aracının tanımlanabildiği ve saklanabildiği elektronik cihaz, çevrim içi hizmet veya uygulamalar dijital cüzdan hizmeti olarak kabul edilmeyecektir.

Anılan hüküm uyarınca, dijital cüzdan hizmeti sunan kuruluşun (i) asgari olarak her halükârda Yönetmelik m. 4/1 (c) hükmü kapsamında ödeme aracının ihracı ile sınırlı olacak şekilde, (ii) müşteriye sunulan hizmete göre ek olarak Yönetmelik m. 4/1’de düzenlenen ilgili yetkilerle, (iii) dijital cüzdanın iş yerlerinde ödeme aracı olarak kullanılması ve bu tür işlemlerde ödeme işlemine ilişkin fonun dijital cüzdan hizmeti sunan kuruluş üzerinden aktarılması hizmeti için elektronik para ihraç etme yetkisiyle, (iv) dijital cüzdan ile başka bir ödeme hizmet sağlayıcısının ödeme hesabının veya ödeme aracının kullanılabilmesi için ödeme emri başlatma hizmeti yetkisiyle yetkilendirilmiş olması gerekmektedir.

2. Ödeme Hizmeti Sağlayıcısının Altyapı Hizmetlerini Kullandırması Zorunluluğunun Kapsamı Genişletilmiştir

Yönetmelik m. 8 uyarınca, ödeme hizmeti sağlayıcısı; sunmakta olduğu ödeme hesabı hizmetleri ve ödeme hizmetlerine ilişkin altyapı hizmetlerinin başka bir ödeme hizmeti sağlayıcısı tarafından kullanılmak istenmesi durumunda, bu hizmeti kural olarak benzer koşullarda sunmakla yükümlü kılınmıştı. Değişiklik Yönetmeliği ile eklenen hükümler uyarınca, kontrolünü elinde bulundurduğu ödeme hizmeti sağlayıcısına ve diğer ödeme hizmeti sağlayıcılarına birlikte altyapı hizmeti sunan ödeme hizmeti sağlayıcı; kontrolünü elinde bulundurduğu kuruluşa da dahil olmak üzere aynı nitelikteki hizmetleri aynı şartlar ve imkanlar dahilinde ve aynı ücret politikasıyla sunmak zorundadır. Ek olarak, altyapısını ve başka bir ödeme hizmeti sağlayıcısının kontrolünü elinde bulunduran ödeme hizmeti sağlayıcısı, kendi müşterilerini de altyapı hizmeti sunduğu kuruluşlardan kontrolünü elinde bulundurduğu kuruluşa hizmet almak için yönlendiremeyecek veya ondan hizmet almaya zorlayamayacaktır. Böylece, özellikle bankaların ödeme hizmeti sektöründeki rekabeti bozucu etkilerinin giderilebilmesi mümkün olacaktır. Öte yandan, mevzuattan doğan yükümlülükler ile güvenlik, operasyonel ve teknik makul gereklilikler sebebiyle oluşabilecek aksi uygulamalar, bu hükümlere aykırılık teşkil etmeyecektir. Nihayet, kontrolü başka bir ödeme hizmeti sağlayıcısında bulunan ödeme hizmeti sağlayıcısı, arayüz sağlayıcı olarak sunduğu hizmetler hariç olmak üzere, kontrolünü elinde bulunduran ödeme hizmeti sağlayıcısı adına işlem yaptığı izlenimini uyandırmayacaktır.

3. Ödeme Kuruluşları ve Elektronik Para Kuruluşlarının Faaliyet Alanları Genişletilmiştir

Değişiklik Yönetmeliği ile ödeme kuruluşları ve elektronik para kuruluşlarının faaliyet alanları genişletilmiştir. Şöyle ki, kuruluşlar, kendi nezdinde bulunan hesaplar bakımından tüzel kişilere katma değerli hizmetler, gerçek kişilere ise nitelikli hizmetler sunabilecektir. Bu kuruluşlardan ödeme emri başlatma hizmeti ve bir veya daha fazla ödeme hesabına ilişkin konsolide edilmiş bilgileri sunma hizmeti yetkisine sahip kuruluşlar ise diğer kuruluşlar nezdindeki hesaplar bakımından da bu hizmeti sunabilecektir.

Ek olarak, kıymetli maden ve taş ile döviz alım satımı hariç olmak üzere, ödeme kuruluşları ve elektronik para kuruluşları tarafından arayüz sağlayıcılığı hizmeti ile finansal kuruluşların ödeme hizmetlerinin müşteri tarafından kullanımını artırmaya yönelik yan hizmetler de sunulabilecektir. Anılan yan hizmetler asli faaliyetin tamamını kapsamayacaktır.

Nihayet, azami olarak Yönetmelik m. 33/4 hükmü uyarınca hesaplanan bir önceki takvim yılındaki ödeme hacminin yüzde biri ile sınırlı olmak üzere kıymetli maden ve taş alım satımı ve ilgili faaliyetlere aracılık edilmesi de mümkün kılınmıştır.

4. Uzaktan İletişim Aracıyla Yürütülecek Kimlik Tespitinde Değişiklikler

Değişiklik Tebliği ile Tebliğ’deki uzaktan iletişim aracı ile kurulacak sözleşmelere ilişkin m. 22 hükmü MASAK Genel Tebliği (Sıra No: 19) ile uyumlu hale getirilmiş ve anılan Tebliğ ile uyumlu olarak uzaktan iletişim aracı ile kimlik tespitine ilişkin kurallar düzenlenmiştir.

5. Diğer Hükümler

Değişiklik Yönetmeliği ile Yönetmelik’teki anonim ön ödemeli araç tanımına Mali Suçları Araştırma Kurulu (“MASAK”) Genel Tebliği’nin (Sıra No: 5) 2.2.9. maddesindeki ön ödemeli kartlara ilişkin işlemler ve 2.2.11. maddesindeki kimlik tespiti yapılması zorunluluğu olmaksızın mal ve hizmet alımında kullanılabilecek elektronik para ihracı ve ödeme hizmetleri için öngörülen parasal sınırlar eklenerek MASAK mevzuatıyla uyum sağlanmıştır.

Değişiklik Tebliği ile getirilen hükümler uyarınca, faaliyet izni başvurusu sürecinde başvurudaki bilgi ve belge eksikliklerinin eksikliğe ilişkin TCMB yazısının tebliğinden itibaren üç ay içinde, faaliyet izni verilen kuruluşun yeni bir faaliyet alanında izin almak için yaptığı başvuru sürecinde ise başvurudaki bilgi ve belge eksikliklerinin eksikliğe ilişkin TCMB yazısının tebliğinden itibaren altı ay içinde tamamlanmaması halinde başvuru yapılmamış sayılacaktır.

Değişiklik Tebliği ile pay devirlerinin doğrudan veya dolaylı pay sahipliği oranlarını değiştirmeyecek şekilde ilişkili şirketler arasında gerçeklemesi halinde izne tabi olmayacağı düzenlenmiştir. Bununla birlikte, böyle bir pay devrinin de TCMB’ye bildirilmesi ve denetimi engellemeyecek şeffaf ve açık bir ortaklık yapısına sahip olma şartına halel getirilmemesi gerekmektedir.

6. Yürürlük Hükümleri

Yönetmelik, nezdinde ödeme hesabı bulundurup 2020 yılı içerisinde gerçekleştirdiği işlem hacmi bakımından ilk on katılımcı arasında yer alan ödeme hizmeti sağlayıcılarının 30.09.2023 tarihine kadar, diğer kuruluşların da 30.09.2024’e kadar Yönetmelik m. 59/5’te öngörülen yükümlülükleri yerine getirmesini hüküm altına almıştı. Değişiklik Yönetmeliği ile yapılan ekleme uyarınca, ödeme emri başlatma hizmeti ve bir veya daha fazla ödeme hesabına ilişkin konsolide edilmiş bilgileri sunma hizmetine elverişli olacak şekilde doğrudan çevrimiçi erişim imkânı sağlamayan ödeme hizmeti sağlayıcıları, Yönetmelik m. 59/5’te sayılan yükümlülükleri 31.12.2025’e kadar yerine getirmekle yükümlü kılınmıştır.

Ödeme hizmeti sağlayıcılarının ödeme emri başlatma hizmeti ve bir veya daha fazla ödeme hesabına ilişkin konsolide edilmiş bilgileri sunma hizmetini sunmak için faaliyet izni başvurusunda bulunmuş olup başvuru süreci devam eden kuruluşlara ve bu faaliyetler için halihazırda izin almış kuruluşlara Yönetmelik m. 59/1 kapsamında Bankalararası Kart Merkezi tarafından tespit edilen standartları henüz sağlamadan veri paylaşım servisleri ile ilgili sunduğu hizmetleri yürütüyor olması 30.06.2024 tarihine kadar Yönetmelik’e aykırılık olarak değerlendirilmeyecektir.

Yönetmelik, m. 59/1 kapsamında Bankalararası Kart Merkezi tarafından tespit edilen standartları sağlamadan veri paylaşım servisleri ile ilgili hizmet sunulmasını 30.09.2023’e kadar mümkün kılmaktaydı. Değişiklik Yönetmeliği ile öngörülen istisna uyarınca bankalar ile ödeme emri başlatma hizmetini sunmaya yetkili kuruluşlar ve bir veya daha fazla ödeme hesabına ilişkin konsolide edilmiş bilgileri sunma hizmetini sunmaya yetkili kuruluşlar, 2020 yılı içerisinde gerçekleştirdiği işlem hacmi bakımından ilk on katılımcı arasında yer almayan ödeme hizmeti sağlayıcıları nezdinde bulunan ödeme hesapları ile ilgili olarak sunacağı veri paylaşım servisleri ile ilgili hizmetlerini gerekli standartları sağlamadan 30.06.2024 tarihine kadar sunabilecektir.

Nihayet, dijital cüzdana ilişkin hükmün yürürlük tarihi olan 07.10.2023 tarihinden önce dijital cüzdan hizmeti sunmakta olup ödeme kuruluşu veya elektronik para kuruluşu kategorisine dahil edilebilecek olan, ancak faaliyet izni bulunmayan kişiler; yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içinde TCMB’ye başvurarak gerekli izinleri almakla yükümlü kılınmıştır. Ödeme kuruluşları ve elektronik para kuruluşlarından dijital cüzdan hizmetini sunanlar ise yürürlük tarihinden itibaren bir yıl içinde Yönetmelik m. 4/A hükmüne uygunluğunu sağlayacaktır.

Herhangi bir sorunuz olması halinde bize ulaşabilirsiniz.