Avrupa Parlamentosu, 13.03.2024 tarihinde Avrupa Birliği Yapay Zekâ Tüzüğü’nü kabul etmiş ve böylece yapay zekâyı düzenleyen ilk yasal çerçeveyi ortaya koymuştu. 02.02.2025 tarihi itibarıyla Yapay Zekâ Tüzüğü’nün kabul edilemez düzeyde riskli yapay zekâ sistemlerinin yasaklanmasına dair kuralı yürürlüğe girdi.

02.08.2025 tarihi itibarıyla Yapay Zekâ Tüzüğü’nün genel amaçlı yapay zekâ modellerine (“GPAI”) ilişkin özel yükümlülükleri ile yönetişim, gözetim, denetim ve yaptırımlara dair hükümleri yürürlüğe girmiştir. Avrupa Komisyonu ve AB Yapay Zekâ Ofisi, GPAI sağlayıcılar için rehber ve uygulama kuralları yayımlamıştır. Bu tarihten itibaren üye devletlerin ulusal piyasa gözetim otoritelerini belirleme süreci de başlamış, AB düzeyinde tek tip bir denetim yapısı oluşturulmuştur. 2 Ağustos tarihinden itibaren pazara sürülecek GPAI modelleri için bu kurallar bütünü doğrudan uygulanacak, bu tarihten önce pazara sürülmüş olan GPAI modellerinin ise 02.08.2027 tarihine kadar uyumlu hale getirilmesi beklenecektir.

Mevcut bir GPAI modelini yeniden eğiten bir sağlayıcı, eğer bu işlem sırasında orijinal modelin eğitiminde kullanılan hesaplama gücünün en az üçte birini harcıyor ve yapılan değişiklik modelin genel yeteneklerinde, risk profilinde veya kullanım amacında önemli bir değişikliğe yol açıyorsa artık yeni bir GPAI modeli sağlayıcısı olarak nitelendirilecektir. Benzer şekilde modelin fonksiyonlarında veya sistemin risk düzeyinde anlamlı bir değişiklik yaratan revizyonlar da sağlayıcı statüsüne yol açabilecektir.

GPAI modeli sağlayıcıları ise yukarıda bahsedildiği gibi bazı temel yükümlülüklere uymakla yükümlü olacaktır. Bu kapsamda sağlayıcıların modelin geliştirilme, eğitim, test ve değerlendirme süreçlerine ilişkin tüm teknik unsurları ayrıntılı biçimde belgelemeleri ve bu dokümantasyonu güncel tutarak gerektiğinde hem entegre eden alt sağlayıcılara hem de denetim otoritelerine sunmaları gerekmektedir. Ayrıca modelin eğitiminde kullanılan verilerin fikri mülkiyet mevzuatına uygun şekilde seçilmesi ve olası telif ihlallerine karşı koruma sağlayacak bir strateji benimsenmelidir. Bu kapsamda her sağlayıcının eğitim verilerinin kullanımında telif haklarına uyumu güvence altına alan bir telif hakkı politikası oluşturması beklenmektedir. Modelin eğitildiği veri kaynaklarının genel özelliklerini ve kullanılan yöntemleri açıklayan bir özetin kamuya açık biçimde yayımlanması ve nihayetinde sağlayıcıların ulusal ve Avrupa düzeyindeki gözetim otoriteleriyle iş birliği içinde hareket ederek talep edilen bilgi ve belgeleri sunmaları beklenmektedir.

Yapay Zekâ Tüzüğü’ne ilişkin detaylı bilgiye buradan ve kabul edilemez düzeyde riskli yapay zekâ sistemlerinin yasaklanmasına ilişkin detaylı bilgiye buradan ulaşabilirsiniz.

Herhangi bir sorunuz olması halinde bize ulaşabilirsiniz.